Lewada, krupada i kapriola

Odwiedzilam ostatnio Wiedeń- co to znaczy???
Widziałam je tylko przez szybę, ale i tak tętno mi skoczyło.
Chodzi o Reitschule

Tradycje, z których wyrosła Hiszpańska Dworska Szkoła Jazdy, datuje się na ponad 450 lat wstecz (przyjmując za rok powstania 1565, ewentualnie 1572)^[5][4][2], czasami nawet umieszczając początki tej szkoły w roku 1500^[1], kiedy w Wiedniu powstała dworska szkoła jeździecka przeznaczona dla dzieci arystokratów i rodziny panującej. W roku 1521 do Wiednia sprowadzono konie andaluzyjskie, co miało związek z arcyksięciem Ferdynandem I Habsburgiem, bratem króla Hiszpanii Karola I. Zwierzętami opiekowali się wykwalifikowani trenerzy oraz jeźdźcy. Z roku 1735 pochodzi obecny budynek szkoły (rajtszula) autorstwa architekta Josefa Emanuela Fischera von Erlacha (syna Johanna Bernharda) wzniesiony na zlecenie Karola VI Habsburga^[5].

Białe (siwe) ogiery występujące w pokazach szkoły pochodzą obecnie z austriackiej państwowej stadniny mieszczącej się w miejscowości Piber^[2] opodal Grazu^[4]. Najlepszymi reproduktorami tej stadniny są też równocześnie właśnie te lipicany, które odbyły i zakończyły swoje szkolenie w Hiszpańskiej Szkole Jazdy^[2].

Treningi rozpoczynają konie około czteroletnie^[5][4]. Szkolenie w Hiszpańskiej Dworskiej Szkole Jazdy dzieli się na trzy etapy:

1.                      Remontenschule

2.                      Campagneschule

3.                      Hohe Schule (fr. haute école, pol. Wyższa szkoła jazdy)^[5][4]

W pierwszym roku koń początkowo odbywa swoje ćwiczenia na lonży niedosiadany. Najpierw uczy się go posłuszeństwa i przyzwyczaja stopniowo do obiektu i przyszłych zadań, następnie także do jeźdźca. Wreszcie też można nauczyć lipicana, aby na komendę przechodził ze stępa w cwał i kłus. Drugi etap obejmuje ujeżdżanie i dresaż klasyczny, a koń uczony jest stawania dęba, nawrotów, także nawrotów w miejscu, poruszania się do tyłu i w boki przy zachowaniu poprawnej sylwetki. Trzeci etap rozpoczynający się zwykle po dwóch latach obejmuje figury pokazowe z zakresu „szkoły na ziemi”. Są to:

·                    piruet – figura polegająca na obrocie konia równocześnie stojącego dęba,

·                    pasaż – koń porusza się wolniejszym kłusem unosząc wysoko nogi i zawieszając je na chwilę w powietrzu,

·                    piaff – koń porusza się kłusem w miejscu unosząc wysoko przednie nogi.

Najlepsze spośród wierzchowców selekcjonowane są następnie przez trenerów i uczone figur zaliczanych do „szkoły nad ziemią” (Hohe Schule), z których szczególnie słynie Hiszpańska Szkoła Jazdy, takich jak:

·                    lewada – koń pod jeźdźcem unosi przednie nogi przenosząc ciężar na nogi tylne, ciało zwierzęcia w tej ewolucji ustawione jest pod kątem między 30, a 35 stopni,

·                    krupada – polega ona na wyskoku konia pod jeźdźcem z nogami podwiniętymi pod tułów,

·                    kapriola – wyskok konia z jeźdźcem w powietrze, tylne nogi zwierzęcia wyciągnięte są jak do wierzgnięcia, przednie nogi koń podciąga pod tułów, ma jednak wylądować równocześnie na wszystkich czterech nogach. Kapriola uchodzi za najtrudniejszą ewolucję wykonywaną w Hiszpańskiej Szkole Jazdy Konnej.

A potem zobaczyłam zwykłe uliczne wałachy i czar prysnął... znowu wolę krakowskie powozy, zobaczcie: